![Radio Galaksija #191: Veliki jezički modeli i računarska lingvistika (doc. dr Tanja Samardžić) [30-01-2024]](https://storage.buzzsprout.com/vi38lnc4080bntga7zjh4mics1a3?.jpg "Radio Galaksija #191: Veliki jezički modeli i računarska lingvistika (doc. dr Tanja Samardžić) [30-01-2024]")
Radio Galaksija #191: Veliki jezički modeli i računarska lingvistika (doc. dr Tanja Samardžić) [30-01-2024]
Description
U novoj i prvoj ovogodišnjoj epizodi pričamo o računarskoj lingvistici, o tome kako se u lingvistici uz pomoć računara naučnici bave jezikom u najfundamentalnijem (ali i praktičnom) smislu, a sve to u svetlu razvoja velikih jezičkih modela (Large Langugage Models, LLMs) za koje smo svi čuli tokom poslednjih par godina.
Gošća je doc. dr Tanja Samardžić, naša računarska lingvistkinja koja radi na Univerzitetu u Cirihu u Švajcarskoj u CLCL grupi (Computational Learning Computational Linguistics), drži kao gostujuća predavačica i predavanja na Univerzitetu u Ženevi, a bavi se velikim jezičkim modelom i obradom prirodnog jezika (NLP, natural language processing), u najširem mogućem kontekstu.
Pričali smo o mnoštvu tema, od samih fundamentalnih pitanja koja se tiču toga šta je jezik, preko Noama Čomskog i generativne gramatike (šta je to?) do upotrebe mašina u lingvistici i lingvističkim praktičnim i teorijskim problemima, od mašinskog prevođenja, prvog prevodioca, preko chat botova, statističke revolucije koja se desila devedesetih godina prošlog veka, do savremenih modela koji dolaze iz oblasti mašinskog učenja i neuralnih mreža, razvoja savremenih pristupa poput enkoder-dekoder arhitektura i čuvenih transformera kod kojih je pažnja sve što vam treba, da bismo došli i do LLM-ova poput GPT-a (generative pre-trained transformer)!
A sve to, naravno, kroz prizmu jezika i lingvistike, odnosno značaja i veze ovih fascinantnih dostignuća tehnologije sa naukom o jeziku.
Više o Radio Galaksiji, kao i mnoge druge sadržaje, možete naći na našem sajtu: https://radiogalaksija.rs. A ako volite ovo što radimo i želite da pomognete, potražite više informacija o tome kako to možete da uradite nalazi se ovde.
![Radio Galaksija #195: Ekstremni klimatski događaji (Irida Lazić, Milica Tošić, Darko Savić) [14-05-2024]](https://storage.buzzsprout.com/0pan187gh0esxhesudbchkfu3w8r?.jpg "Radio Galaksija #195: Ekstremni klimatski događaji (Irida Lazić, Milica Tošić, Darko Savić) [14-05-2024]")
![Radio Galaksija #194: Zbogom, Aresibo! (dr Marko Stalevski) [09-04-2024]](https://s3.castbox.fm/2b/5d/b5/b83de6a210c4c984db847f568f5f7c13cd_scaled_v1_400.jpg "Radio Galaksija #194: Zbogom, Aresibo! (dr Marko Stalevski) [09-04-2024]")
![Radio Galaksija #193: Ljudska evoluciona bihejvioralna ekologija (dr Janko Međedović) [12-03-2024]](https://storage.buzzsprout.com/250grpv2a9px4cge6den3q3ev6uk?.jpg "Radio Galaksija #193: Ljudska evoluciona bihejvioralna ekologija (dr Janko Međedović) [12-03-2024]")
![Radio Galaksija #192: Genetičke mutacije (dr Vladimir Jovanović) [27-02-2024]](https://storage.buzzsprout.com/n483p9nhujxa81spqpmwxgos3ttv?.jpg "Radio Galaksija #192: Genetičke mutacije (dr Vladimir Jovanović) [27-02-2024]")
![Radio Galaksija #190: Paleontologija i izumiranja vrsta (prof. dr Nevenka Đerić) [14-11-2023]](https://storage.buzzsprout.com/u8f7y4k2u2g9epci8ofas1zkfvhn?.jpg "Radio Galaksija #190: Paleontologija i izumiranja vrsta (prof. dr Nevenka Đerić) [14-11-2023]")
![Radio Galaksija #189: Fizika oblaka (Darko Savić) [24-10-2023]](https://storage.buzzsprout.com/sca0attzicxf8hl3cthqegbaj6o1?.jpg "Radio Galaksija #189: Fizika oblaka (Darko Savić) [24-10-2023]")
![Radio Galaksija #188: Veštačka inteligencija i kauzalno objašnjenje (dr Marko Tešić) [10-10-2023]](https://storage.buzzsprout.com/b4lcedmmw6t0w59cd5h3rufno3ej?.jpg "Radio Galaksija #188: Veštačka inteligencija i kauzalno objašnjenje (dr Marko Tešić) [10-10-2023]")
![Radio Galaksija #187: Kvantni haos (dr Mihailo Čubrović) [03-10-2023]](https://storage.buzzsprout.com/2wq6nzl89yt6xo25qn2olzh6sws3?.jpg "Radio Galaksija #187: Kvantni haos (dr Mihailo Čubrović) [03-10-2023]")
![Radio Galaksija #186: Teorija haosa u fizici (dr Mihailo Čubrović) [26-09-2023]](https://s3.castbox.fm/96/fb/d6/0bfcd485a97e3f9eafb9c7ce55cf374a17_scaled_v1_400.jpg "Radio Galaksija #186: Teorija haosa u fizici (dr Mihailo Čubrović) [26-09-2023]")
![Radio Galaksija #185: Istorija atomske bombe (Slobodan Bubnjević) [25-07-2023]](https://storage.buzzsprout.com/02o56t2zh9o29143z2myad26n3f8?.jpg "Radio Galaksija #185: Istorija atomske bombe (Slobodan Bubnjević) [25-07-2023]")
![Radio Galaksija #184: Marsotresi (prof. dr Katarina Miljković) [04-07-2023]](https://storage.buzzsprout.com/98eu28p6rlqufc4ira7qttqhfy2q?.jpg "Radio Galaksija #184: Marsotresi (prof. dr Katarina Miljković) [04-07-2023]")
![Radio Galaksija #183: Svemirski teleskop Euklid (dr Darko Donevski) [20-06-2023]](https://storage.buzzsprout.com/u4w1al1e6v10ttq7w5sk2s9kjscf?.jpg "Radio Galaksija #183: Svemirski teleskop Euklid (dr Darko Donevski) [20-06-2023]")
![Radio Galaksija #182: Paradoks informacije crnih rupa (dr Mihailo Čubrović) [13-06-2023]](https://storage.buzzsprout.com/s6o9zfeb6cfjr2sk1h5vfqagy9ep?.jpg "Radio Galaksija #182: Paradoks informacije crnih rupa (dr Mihailo Čubrović) [13-06-2023]")
![Radio Galaksija #181: Future of Particle Physics (Prof. John Ellis) [06-06-2023]](https://storage.buzzsprout.com/w2ohoeoi9ggl94t0rkw4fg3efy3l?.jpg "Radio Galaksija #181: Future of Particle Physics (Prof. John Ellis) [06-06-2023]")
![Radio Galaksija #180: Molekularni oblaci u galaksijama (dr Ivana Bešlić) [30-05-2023]](https://storage.buzzsprout.com/la01j7muouorr62bfabn4z873qxn?.jpg "Radio Galaksija #180: Molekularni oblaci u galaksijama (dr Ivana Bešlić) [30-05-2023]")
![Radio Galaksija #179: Arheologija rimske svakodnevice (prof. dr Marko Janković) [16-05-2023]](https://storage.buzzsprout.com/mjwr1pzt3kxql2bd1569v1exkyct?.jpg "Radio Galaksija #179: Arheologija rimske svakodnevice (prof. dr Marko Janković) [16-05-2023]")
![Radio Galaksija #178: Neo-Tetis, drevni okean na Balkanu (dr Ana Mladenović) [09-05-2023]](https://s3.castbox.fm/38/8a/fd/7610519bec3dd951df649b5a1931845350_scaled_v1_400.jpg "Radio Galaksija #178: Neo-Tetis, drevni okean na Balkanu (dr Ana Mladenović) [09-05-2023]")
![Radio Galaksija #177: Uzročnost i priroda objašnjenja (dr Milan M. Ćirković) [25-04-2023]](https://storage.buzzsprout.com/b9us9a52k4vkimwb4acda0iwb8az?.jpg "Radio Galaksija #177: Uzročnost i priroda objašnjenja (dr Milan M. Ćirković) [25-04-2023]")
United States
